ORTA ASYA KÖKENLİ TÜRK ATASÖZLERİ
Halkın ortak kullanımına girmiş olan, bir öğüdü, sağ duygusal bir gerçeği yada deneyime dayalı bir gözlemi dile getiren kısa ve özlü sözlere ata sözü denir.
Atasözleri, geniş halk yığınlarının yüzyıllar boyunca geçirdikleri denemelerden ve bunlara dayanan düşüncelerden doğmuştur.
Bu nedenle toplumun ortak değer yargılarını dile getirirler . Her ulusun kendine özgü bir atasözü vardır.
Atasözleri eski eserlerde Sav, Darbımesel, Tabir bazende Atalar sözü şeklinde geçmektedir .
Türk Atasözlerinin tarihi, Türkçenin en eski yazılı metinleriyle başlamaktadır. 732 yılında yazılmış olan Orhun Abideleri Yufka olanın delinmesi kolay imiş, ince olanı
kırmak kolay Yufka kalın olsa delinmesi zor imiş sözü yazıya geçmiş en eski Türk
Ata sözlerindendir.
Uygurca bir tıp kitabında ilk kocayınca yatarak havlar. Dağda düzlük olmaz, düzlük
yerde bel olmaz sözleri Türk Savı olarak geçmektedir.
Kaşarlı Mahmut'un Divanı Lügat -it Türk isimli eserinde Aç ne yemez , tok ne demez,
Kanı kanla yunmazlar.
Gözden ırak olan gönülden de ırak olur Dağ dağa kavuşmaz, İnsan insana kavuşur gibi
atasözleri, günümüze kadar hiç değişmeden yaşayan ata sözleridir.
Atasözlerinin pek çoğu, Türkçenin yayıldığı her alanda küçük değişikliklerle yaşamaktadır. Örneğin bizde Aç tavuk düşünde darı görür. atasözü Azeri Türkçe
Aç toyug Yuhusunda darı görür. şeklinde geçmektedir.
Dede korkut hikayelerinde de Ana hakkı Tanrı hakkı At işler er öğünür. gibi birçok atasözü bulunmaktadır.
Ata sözleri, Türk toplumunda erdem sayılan nitelikleri över kişileri bu erdemlere yöneltmeye çalışır.
Komşu hakkı Tanrı hakkıdır. Misafir kısmeti ile gelir, Aman diyene kılıç olmaz, iyilik et denize at balık bilmezse Halık bilir atasözleri bu konuda örnek sayılabilir.
İnsanlar Atasözlerini söylerken ya öğüt vermek, ya düşüncelerini süsleyerek, söylemek
veya o işle ilgili tecrübelerinin sonuçlarını pekiştirmek için söylerler. bu nedenle, her biri hazine değerinde bir öğüt olan atasözlerini öğrenerek atalarımızın tecrübelerinden istifade edelim.
Tweetle
Bizi Takip Edin
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder